03/11/2020
Bron: Elke plek jouw zitplek
Wat begon als lokaal plan om oma haar rustbankje in Tilburg terug te geven, werd een internationaal project tegen sociale verkilling. “Samen ontwerpen, mozaïeken, kletsen en zitten brengt mensen dichter bij elkaar”, vertelt Samie Bruers, manager bij Social Sofa en dochter van initiatiefneemster en cabaretière Karin Bruers. “In 15 jaar tijd hebben we al meer dan 1000 banken gemaakt!”
Geef oma’s bankje terug
“Even terug naar 15 jaar geleden. We woonden nog in Tilburg en mijn oma wandelde regelmatig naar ons toe. Onderweg genoot ze dan van een rustpauze op een bankje, tot ze op een dag ontdekte dat haar bankje weg was. ‘Neem gewoon een andere’, tipte mama. Helaas waren alle bankjes op haar route weggehaald, als reactie op problemen met hangjeugd. Toen mijn moeder – destijds al druk activiste, spreker en dagvoorzitter – later die week bij de gemeente Tilburg zat en het onderwerp sociale cohesie op tafel kwam, twijfelde ze geen moment. Plaats om te beginnen die bankjes maar eens terug!”
Mens- en maatschappelijk verantwoord
“Gelukkig waren de wethouders het met haar eens. Mijn moeder zou een bankje gaan ontwerpen en dit project gaan trekken, maar dan wel op haar manier. Zo ontstond Social Sofa. Ze ontwierp een bank van 1600 kilo beton (want weather- & hufterproof) en koos bewust voor een huiskamermodel, om te laten zien dat buiten ook je thuis kan zijn. In onze eigen achtertuin bekleedden we de eerste banken met duurzaam mozaïek, hartstikke gezellig samen met vrienden en buren! De aanvragen stroomden binnen en we besloten samen te gaan werken met sociale werkplaatsen. Iets teruggeven aan de lokale samenleving, zo zag mijn moeder dat. En afstand tot de arbeidsmarkt of niet, wat een creativiteit bleken veel mensen in huis te hebben!”
Ontmoeten op z’n Spaans
“Al tekenend, ontwerpend en mozaïekend denken mensen even niet aan hun trauma’s of zorgen. Werken aan onze banken is voor velen helend werk. Ze raken betrokken bij elkaar, ontmoeten elkaar buitenshuis; precies onze bedoeling. Veel Nederlanders zien elkaar – in tegenstelling tot Zuid-Europeanen – vooral thuis en zitten steeds vaker binnen. Het sociale buitenleven naar buiten verplaatsen, zoals in Spanje waar mijn moeder gewoond heeft en waar mijn roots liggen, dat is de filosofie achter Social Sofa.”
“Of het nu een wijkbewoner met initiatief voor een buurtbankje is, een lerares die met haar leerlingen een bankje wil mozaïeken of de provincie Noord-Brabant die elk jubilerend dorp een rood-wit geblokte bank met gouden leeuw schenkt; we zijn nooit zomaar een product. Er zit altijd een verhaal achter. Het mooie is dat de sociale cohesie al begint voordat mensen erop gaan zitten. Het samen mozaïeken in het wijkatelier of een leegstaande schuur duurt soms maanden, en ook het precieze ontwerp bedenken de afnemers zelf. Willen ze er een spreuk op? De kerk van het dorpsplein? Wij geven tips en advies, de opdrachtgevers bepalen uiteindelijk zelf hoe hun bankje eruit gaat zien.”
Van rouwverwerking tot viering
“Een van de verhalen die me altijd is bijgebleven, is die van een jongen die na een avondje stappen op zijn verjaardag spoorloos verdwenen was en na dagen zoeken levenloos langs de kant van het kanaal gevonden werd. Samen met zijn ouders creëerden we een bank die de gevreesde plek veranderde in een fijne en persoonlijke herdenkingsplek. Een andere rouwverwerkingsbank realiseerden we na een brand in een verzorgingshuis, met de namen van alle omgekomen bewoners erop. En dan zijn er natuurlijk ook veel vrolijke verhalen! Ik denk bijvoorbeeld aan de meisjes uit groep 7 die hun schooldirecteur hadden opgetrommeld en zelf een bankje voor op het schoolplein regelden. Het werk van Social Sofa geeft ons elke dag weer bergen energie.”
Social Sofa heeft liefde voor mensen
Na 15 jaar zijn we nog altijd groeiende. Er komt steeds meer interesse vanuit landen om ons heen, zoals Duitsland, Zwitserland en Spanje. Zelfs in Afghanistan hebben ze een beroep gedaan op mijn moeders mozaïekkwaliteiten en kijk op sociale verbinding; binnenkort gaat ze de wederopbouw van een moskee begeleiden. Ook in eigen land worden we steeds bekender en maken we inmiddels meerdere modellen. Maar het huiskamermodel? Dat is en blijft de meest aangevraagde bank! Niet ontstaan uit liefde voor design, maar uit liefde voor mensen.”
Foto's : Social sofa